---

Aanjaagfondsproject TransPlant / Voor de transitie naar een duurzame en gezonde samenleving

Ruim een jaar geleden werden de eerste drie Aanjaagfondsprojecten gehonoreerd. In een drieluik nemen we je mee in waar de projecten voor staan, hoe multi-level samenwerken er in de praktijk aan toegaat en de toekomstplannen van deze pareltjes. We trappen af met TransPlant; hét platform voor de transitie naar een duurzame en gezonde samenleving van de RUG, Hanze en NHL Stenden.

Vertel eens, wat houdt TransPlant in? Waar staan jullie voor?

Bianca: TransPlant staat voor de transitie naar een duurzame en plantaardige samenleving. Door onze huidige manier van voedsel produceren en consumeren lopen we als samenleving tegen grote problemen aan. Dan heb ik het onder andere over de impact op het klimaat, het feit dat steeds meer mensen overgewicht hebben en de ethisch nadelige aspecten van ons voedselpatroon.

“Als burgers zich bewust zijn van waar hun voeding vandaan komt, neemt de verbondenheid toe. Dat weet ik zeker.”

Het interessante is: of je nou plantaardige voeding eet of niet; het is een onderwerp dat ontzettend polariserend werkt. Met TransPlant willen we de connectie tussen burger en voeding juist verstevigen. Op deze wijze denken we de transitie naar een duurzaam en plantaardig voedselsysteem te realiseren. Onze filosofie is dat we daar de kleinere voedselinitiatieven voor nodig hebben. De lokale voedselbossen, pluktuinen, biologische boeren en regeneratieve landbouw. Voor veel mensen is voeding iets wat je in de supermarkt koopt. De herkomst is niet zo relevant. Dat kan anders. Als burgers zich bewust zijn van waar hun voeding vandaan komt, neemt de verbondenheid toe. Dat weet ik zeker.

“In kleine lokale voedselinitiatieven zit veel energie. Ons doel is om deze initiatieven aan elkaar te verbinden en ze te ondersteunen, zodat het duurzame initiatieven worden.”

Helaas zien we dat juist de kleinschalige voedselinitiatieven het lastig hebben. Met financiering bijvoorbeeld. Bovendien hebben ze een klein bereik.

John: Het leuke is: in die kleine voedselinitiatieven zit veel energie. Iedereen is welwillend, maar op een gegeven moment lopen ze tegen grenzen aan. Ons doel is om deze initiatieven aan elkaar te verbinden en ze te ondersteunen, zodat het duurzame initiatieven worden.

Bianca: Voor de kleinere voedselinitiatieven is nog weinig (financiële) ondersteuning. Terwijl ze een sterke maatschappelijke functie hebben.

John: Er werken mensen die op de reguliere arbeidsmarkt lastig aan bod komen. Dit is heel betekenisvol en mooi om te zien.  

Bianca: Eens. TransPlant gaat wat ons betreft over sociaal welzijn, gezondheid en duurzaamheid.

“Veel mensen voelen zich aangevallen als je de discussie aangaat. Maar als je zegt: hier heb je iets heel lekkers en het is lokaal, wordt iedereen enthousiast.“

John: De dieren worden soms nog vergeten. Toch is één van onze doelen om de dieren uit de voedselketen te halen.

Bianca: Het eten van dierlijk voedsel is heel genormaliseerd in onze cultuur, maar als we ons alleen daar op zouden focussen bereiken we ons doel niet.

John: Dat klopt. Veel mensen voelen zich aangevallen als je die discussie voert. Maar als je zegt: hier heb je iets heel lekkers en het is lokaal, worden ze enthousiast en wil iedereen het graag proberen. Dat zag je bijvoorbeeld bij de lokale falafel producten die werden geserveerd bij Plantastisch (Let’s Gro).

Jullie werken samen met meerdere kennisinstellingen. Waarom is dit zo belangrijk?

Bianca: John, Rob en ik hebben ieder een andere achtergrond. We werken bij verschillende kennisinstellingen en hebben ieder ons eigen vakgebied. Rob en ik zijn van het toegepaste onderzoek. John van het fundamentele. Dat is erg waardevol en vooral heel leuk. We leren van elkaar en nemen ons eigen netwerk mee.

John: Rob is medeoprichter van de vegetarische slager. Zijn netwerk is ontzettend waardevol voor ons. Weer een ander doet de lezingen of is goed in de subsidieaanvragen die we hard nodig hebben. Dat geeft een mooie synergie.

Het is nu ruim een jaar geleden dat jullie een bijdrage vanuit het Aanjaagfonds hebben ontvangen. Hoe is het jullie het afgelopen jaar vergaan?

Bianca: Allereerst; we zijn dankbaar dat we een bijdrage uit het Aanjaagfonds hebben mogen ontvangen. Het heeft al tot veel geleid.

We begonnen met de ontwikkeling van online platform TransPlant. Op deze website staat een interactieve kaart met kleinschalige plantaardige initiatieven in Noord-Nederland.

John: Ook hebben we werkbezoeken gebracht aan kleinschalige initiatieven zoals pluktuin De Blije Bodem. Doel van die werkbezoeken was om te ontdekken wat die initiatieven nodig hebben. Wat werkt. Het blijkt dat ze onder andere hulp bij intervisie nodig hebben (hoe kunnen we van elkaar leren?).

Bianca: Ook zijn we door de Gemeente Groningen betrokken bij een nieuw initiatief rondom voedselbeleid. Gemeente Groningen vervult echt een voorbeeldfunctie van hoe je omgaat met voeding. Hun missie is om gezond, lokaal en duurzaam voedsel toegankelijk te maken voor iedereen.

John: Daarnaast hebben we een aantal lezingen gegeven zoals ‘Plantastisch’ bij Let’s Gro en hebben we bijgedragen aan de Soupshow van Vroegop/ Schoonveld in het Grand Theatre.

Onlangs waren we ook bij een bijeenkomst van Groninger Voedseltuinen. Deze stond in het teken van bonen. We zijn er helemaal enthousiast van geworden. Wist je bijvoorbeeld dat er typisch Groningse bonen bestaan, zoals de Groninger Strogele of Hendrik’s Reuzen? We ontwikkelen nu in samenwerking met een aantal partijen een subsidieaanvraag voor deze bonen om ze weer terug op het menu te krijgen.

We laten niet alleen het platform, de interactieve kaart en een bijdrage aan events achter, maar ook een uitgebreid onderzoeksplan.

Hoe ziet de toekomst eruit? Waar gaan jullie je de komende tijd op richten?

Bianca: We blijven doorgaan met wat we doen. Ondertussen hopen we een grotere subsidieaanvraag toegekend te krijgen, zodat we door kunnen gaan.

John: Hoe de toekomst er uit ziet? De toekomst is plantaardig. Wat we doen verandert langzaam de norm in de samenleving. Dat is mooi om te zien. Weet je, je hebt zelf weinig invloed op wat er in de wereld gebeurt. Maar door plantaardig te eten, kun je wél een bijdrage leveren.

“TransPlant gaat niet alleen over voeding. Het gaat over de connectie tussen stad en platteland. Over verbinding. Eten brengt mensen samen.”

Bianca: Dat maakt het ook zo interessant. In de jaarlijkse duurzaamheidsmonitor van Milieu Centraal werd genoemd dat je met het minderen van vlees en zuivel een positieve milieu impact kan maken, maar ook dat wij als Nederlanders daar nog helemaal niet zo voor open staan. Dat is goed om je te realiseren. Maar TransPlant gaat niet alleen over voeding. Het gaat over de connectie tussen stad en platteland. Over verbinding. Eten brengt mensen samen. Het verbindt consumenten met voedselproducenten, bijvoorbeeld door eten lokaal te kopen en bij te dragen aan lokale voedselinitiatieven. Dit bevordert duurzaamheid en verkleint uiteindelijk de kloof tussen stad en platteland.